Yapılan zamların tartışma yaratmasının ardından mesleki asgari ücret tartışmaları yeniden başladı. 2020 yılı için asgari ücret brüt 2 bin 943 TL, net 2 bin 324 TL olarak açıklandı. Asgari ücretin iyileştirilmesi, ikramiye ya da temmuz ayı zammı bekleyen çalışanlar isteklerine ulaşamadı. Bu kez de zaman zaman gündeme gelen mesleki asgari ücret sisteminin tekrar meclis gündemine geleceğinin sinyalleri veriliyor. Mesleki asgari ücret uygulaması, değişik sektörlere göre değişik taban ücretler verilmesi anlamına geliyor. Örneğin, bu uygulama hayata geçerse masa başı bir işte çalışan asgari ücretli ile inşaatta çalışan bir asgari ücretli artık aynı ücreti almayacak. İşlerini daha büyük risk ve zorluklar altında yürüten sektörlerde daha yüksek bir "en düşük ücret" olacak. Bu uygulamanın taraftarı olduğu kadar aleyhinde düşünenler de var. Değişik asgari ücretlerin daha büyük eşitsizlik yaratacağını ve herkese yönelik iyileştirmelerin yapılması gerektiğini söyleyenlerin yanı sıra yetenek gerektiren ve riskli işlere daha yüksek ücret ödenmesini haklı bulanlar da var. Peki asgari ücret nedir? Mesleki asgari ücretin farkı ve avantajları nelerdir?
Asgari ücret, bir çalışanın alabileceği en düşük ücrettir. İşçilere bir çalışma günü karşılığında verilir. Ücret işçinin yiyecek, barınma, ulaşım, sağlık gibi temel ihtiyaçları ve diğer gereksinimleri üzerinden günlük olarak hesaplanır. O dönemin fiyatları ve enflasyon oranlarına göre bu ihtiyaçları karşılamaya yetecek en düşük para miktarı belirlenir ve aylık olarak ödenir. Tüm sektörler için geçerli bir taban ücret olan asgari ücreti bürokratlar, işçi sendikaları ve işveren temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Komisyonu belirler.
MESLEKİ ASGARİ ÜCRET SİSTEMİNİN AVANTAJLARI NELERDİR?
Mesleki asgari ücret, iş kollarının özelliklerine göre farklı minimum ücretler öngörür. Nasıl belirleneceği ve hayata geçerse asgari ücretin belirlenme koşullarını etkileyip etkilemeyeceği henüz belli değildir.
Mesleklerini icra ederken daha çok zorlanan ve riske giren vatandaşlara daha iyi ücret verilmesinin yanı sıra kayıt dışı istihdamı azaltma ihtimali de büyük. Uygulama başlatılırsa günlük yevmiyeyle çalışan ve SGK kaydı bulunmayan çoğu vatandaş kayıt altına alınacak. Çünkü mesleklerin derecelendirilmesi ve kademeye göre yeni ücretler belirlenmesi gerekecek. Görece rahat işlerde çalışanlar yine asgari ücret alsa da SSK primleri ödenecek.
