Kdz. Ereğli’de, İstiklal Savaşı'nda, Alemdar Gemisi mürettebatı, ilk ve tek deniz şehidimiz Recep Kahya ve Ereğli halkıyla yazılan destanın 100’üncü yıl dönümünde anma töreni düzenlendi.
Kdz. Ereğli Belediyesi tarafından Süleymanlar Mahallesi’nde yaptırılan Alemdar Anıtı’nda başlayan ilk törende, İstiklal Savaşı’nın ilk ve tek deniz şehidi olan Recep Kahya anıldı. Kaymakam İsmail Çorumluoğlu, Belediye Başkanı Halil Posbıyık, Karadeniz Bölge ve Garnizon Komutanı Tuğamiral Taner Gün, Erdemir Genel Müdürü Salih Cem Oral, Alemdar Gemisi Yaptırma ve Yaşatma Derneği Başkanı Oktay Demiroğlu, siyasi partilerin ilçe başkanları, askeri ve mülki erkan ve vatandaşların hazır bulunduğu törende Karadeniz Bölge ve Garnizon Komutanlığında görevli Deniz İkmal Üsteğmen Gökay Hasanoğlu, Alemdar Gemisi ve Recep Kahya dönemiyle ilgili sunum yaptı.
İkinci program AKM Nikah Salonu’nda gerçekleştirildi. Burada Kdz. Ereğli Belediyesi İletişim ve Medya birimi tarafından hazırlanan tanıtım filmi izletildi. Ardından Tarihçi, Yazar Dr. Can Canver, tarihi süreci anlatan bir konuşma yaptı.
POSBIYIK: ŞANLI DESTANIN 100. YILINI KUTLUYORUZ
Belediye Başkanı Halil Posbıyık yaptığı konuşmada Alemdar destanının 100’üncü yılında İstiklal Madalyası beklediklerini vurguladı.
Alemdar Gemisi’nin müzeye dönüştürme sürecini ayrıntılarıyla anlatan Başkan Posbıyık şunları söyledi:
“Kdz. Ereğli halkının ve denizcilerin gönlünde gazilik unvanını yıllar öncesinden alan Gazi Alemdar Gemisi’nde 100. Yıl anma programı nedeniyle buradayız. Gazi Alemdar Gemisi mürettebatı, kahraman denizciler, bizi bugün bir araya getiren şanlı destanlarını bundan 100 yıl önce yazdılar.
Alemdar Gemisi’ne bu ruhu veren ilk deniz şehidimiz Serdümen Recep Kahya’yı, gemiyi İstanbul’dan Ereğli’ye kaçıran kahraman ve yurtsever denizcilerimiz Çarkçıbaşı Kadıköylü Osman Efendi’yi, Yağcı Trabzonlu Hikmet Efendi’yi, Güverte Lostromosu Üsküdarlı Ali Reis’i, Serdümen Trabzonlu Rıfat Reis’i, Ateşçi Göreleli Yusuf’u, Kamarot Erzincanlı Salih’i, Kamarot Avram Efendi’yi ve tüm gazilerimizi bir kez daha saygı, rahmet ve şükranla anıyorum. Kurtuluş Savaşı’nın ilk ve tek deniz çarpışması burada yaşanmış, ilk ve tek deniz şehidi burada verilmiştir. Bu tarihsel olayı unutmamak ve bunun anlamını aklımızda tutmak sorumluluğumuzdur. Alemdar Gemisi burada bir simgedir. Bağımsızlık ve özgürlük mücadelesinin simgesi…
-İSTİKLAL MADALYASINI İSTİKLAL İÇİN ÇARPIŞAN KAHRAMANLAR İÇİN İSTİYORUZ-
Biz İstiklal Madalyasını, bu gemiyle destan yazan kahraman şehidimiz ve gazilerimiz için, onlara bağımsızlık ve özgürlük ateşiyle destek veren Ereğli halkı için istiyoruz. Nasıl Maraş’a kahramanlık unvanını verdiren başta Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti Üyeleri ve Maraş halkı ise… Nasıl Antep’e gazilik unvanını verdiren Antep’in bağımsızlık ve istiklal için mücadele veren halkı ise Alemdar Gemisi’nin bu unvanı hak etmesinin nedeni, burada istiklal için çarpışan kahramanlardır.
-SAHİP ÇIKACAĞIMIZ ÖZ, BAĞIMSIZLIK VE ÖZGÜRLÜKTÜR-
Yaşanmış her tarihsel olay günümüze ışık tutar. Ondan çıkaracağımız önemli dersler vardır. Meselemiz sadece anmak değil, onun özünü yakalamak ve bugüne aktarmaktır. Burada sahip çıkacağımız öz, bağımsızlık ve özgürlüktür.
Kurtuluş Savaşımız emperyalistlerin işgaline karşı bir bağımsız yurt kurma mücadelesidir. Bu savaşımız ekonomik, askeri ve siyasi açıdan tam bağımsızlığı içerir. Gazi Alemdar Gemisi bize bugün denizlerimize sahip çıkma bilincini vermektedir. Sadece dışarıdan gelen saldırılara karşı değil, denizlerdeki tüm canlılara, denizlerin zenginliklerine sahip çıkma, canlıları koruma anlayışı bunun bir parçası olmalıdır.
Bağımsızlık; güçlü bir Deniz Kuvvetleri demektir. Tersanelerine, limanlarına sahip çıkmak demektir. Bunların her birini dünyayla rekabet edebilecek duruma getirme hedefi demektir. Ekonomik bağımsızlık aynı zamanda balıkçılık demektir; turizm demektir; üretim demektir. Denizlerin insanlığın yararına kullanılması demektir. Ülke kaynaklarına, zenginliklerine sahip çıkmak, korumak demektir. Denizleri kirletmemek demektir.
Ben gençlerimizden, cumhuriyetimizi kuran, bizlere bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’ni emanet eden Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün gençliğe hitabesini bu anlayışla tekrar tekrar okumasını özellikle rica ediyorum. Denizlerde sağlanacak barış ve kardeşlik, her ülkeye huzur getirir.
-RECEP KAHYA’NIN YIPRANAN ANITINI YENİLEDİK-
Bugün Alemdar destanının 100. Yılını gururla anıyoruz. Önceleri bu anma törenleri daha farklı yapılıyordu. 60’lı yılların başlarına kadar Ereğli’de okullarda yapılan ve o zaman yaşayan Alemdar kahramanlarının öğrencilere o günleri anlatımları ile devam eden anma programları söz konusuydu. Belediye zaman zaman küçük hediyeler dağıtır, parkta tören düzenlenirdi.
60’lı yıllarda başka bir aşamaya geçildi. 4 Nisan Deniz Şehitlerini Anma Günü’nde, Askeriyenin düzenlediği tören kapsamında anılmaya başlandı. Bu törene sadece protokol üyeleri katılıyordu.
Daha sonra 18 Mart Şehitler Günü’nde Alemdar da bütün şehitlerle beraber anılmaya başlandı. 2003’e kadar böyle devam etti.
Bu dönemde, Tarih Doğa Derneği’nin girişimiyle Alemdar Şehidi Recep Kahya’nın temsili mezar taşı, İnönü Parkı’na yerleştirildi. Bugün yıpranan bu anıt, belediyemiz tarafından yeniden onarılmıştır.
Durmaz Demiroğlu’nun Cumhuriyetimizin 75. Yılı anısına Sanat Kurumu Başkanı olarak yazdığı Alemdar Destanı adlı oyun, iki yıl üst üste sahnelendi.
-ALEMDAR GEMİSİ’Nİ YAPTIRMA SÜRECİNDE EMEĞİ GEÇENLERE TEŞEKKÜR EDİYORUM-
Tam bu süreçte, Emekli Kıdemli Deniz Albay Yalçın Akın ve Durmaz Demiroğlu ellerinde Alemdar Gemisi’nin projesiyle bana geldiler. Yıl 2002’ydi ve ben belediye başkanıydım. 1951 yılında Alemdar Gemisi Haliç Tersanesi’ne bakım ve tadilat için alındığında, tersane çalışanları geminin projesini çizmişler. Ellerinde bu proje vardı. Çok heyecanlandım. Evet Alemdar Gemisini, aslına uygun olarak yeniden inşa etmemiz ve onun taşıdığı bu ruhu genç kuşaklara aktarmamız gerekiyordu. Hemen harekete geçtik. Gemi İnşa Mühendisi Tuncay Öztürk bu projeyi incelemiş ve gerekli malzeme listesini hazırlamıştı.
Gemiyi sahil bandında nereye koyabileceğimizi düşündüm. Konuyu Kaymakama ve Komutana götürme kararı aldık. İşaret Fişeğini ateşlemiş olduk. İlk temaslar ardından Kaymakam Aziz İnci başkanlığında iki komite kuruldu. Yapım Komitesi içinde gemi inşa mühendisleri ve tersane sahipleri yer aldı. Gemi Tarih ve Tanıtım Komitesi’nde de tarihçiler ve basın mensupları bulunuyordu.
2004 yılı başlarına kadar hazırlık çalışmaları sürdü. Toplantılar Kaymakamlıkta ve Komutanlıkta devam etti. Bölge Komutanı Tuğamiral Deniz Cora, Alemdar Gemisi imalat projelerinin yapımı için İstanbul Tersaneler Komutanlığı’na başvurdu ve olumlu cevap aldı.
Ben sahil bandında geminin konacağı yeri belirledim. Gerekli deniz dolgu iznini almak kolay olmadı. Büyük emek harcadım ve bu süreci başlattım. Geminin konacağı kuru havuz yapımı gerçekleştirildi.
Toplantılara Erdemir Genel Müdürü Fadıl Demirel davet edildi. Demirel toplantı sonrasında gemi sacının üretimini üstlendi. Ereğli Gemi Tersaneleri Genel Müdürü Mehmet Tefik Hatip sürece destek verdi. Gelişmeler bu aşamaya geldiğinde, konuyla ilgili bir dernek kurulması gereği doğdu. Harekete geçtik. Gazi Alemdar Gemisi Yaptırma ve Yaşatma Derneği böylece 10 Kasım 2004’te kuruldu. Başkan Kaymakam Aziz İnci, İkinci Başkan Belediye Başkanı olarak ben, Yazman Durmaz Demiroğlu, Sayman Yalçın Muharrem Akın, üye Can Canver, Mehmet Tefik Hatip, Fadıl Demirel oldu. İlk yönetim kurulu bu isimlerden oluştu.
Kurucular şunlardı: Aziz İnci, Halil Posbıyık, Nurdan Oğuz, İrfan Erdem, Oktay Demiroğlu, Yalçın Akın, Durmaz Demiroğlu, Can Canver, Cevat Aydın, Tahsin Güner, Remzi Karakuş, Tan Okay, Tufan Küllü, Esat Koç, Şemsi Durdu, Eyüp Bektaş. Kurucu üyelerimize ve bu süreçte emeği geçen bütün kurum ve kuruluş temsilcilerine tekrar yürekten teşekkür ediyorum.
2005’te Cumhuriyet Bayramı kutlamalarıyla birlikte Alemdar Gemisi’nin ilk kaynak töreni büyük bir coşkuyla yapıldı. Artık geri sayım başlamıştı. İstanbul Askeri Gemi Tersaneleri projeyi yeniden düzenledi. Erdemir 163 bin 750 kilo gemi sacını bu amaçla hibe etti. Erdemir’in o günkü yönetimine, kente, tarihe sahip çıkma anlayışından dolayı tekrar teşekkür ederim.
Erdemir’in tahsis ettiği bu malzemeleri kurucu üyemiz Esat Koç, Erdemir’in ambarlarından alarak Ustaoğlu Tersanesi’ne karşılıksız olarak taşıdı. Yani bu işe gönül vermiş pek çok ismin bu süreçte büyük katkısı var. Ustaoğlu Tersanesi sahibi Ali Arıkan ve diğer tersaneler geminin yapımına seferberlik anlayışıyla katkı yaptılar.
Tam bu süreçte Dernek Başkanı, Kaymakam Aziz İnci’nin tayininin çıkması nedeniyle başkanlık görevine seçildim. Aralık 2006’da Komutanlıkta bir araya geldik. Dört tersane temsilcisi toplantıya katıldı. Gemi projesi dörde bölündü. Güverte bölümü üçe ayrılarak yapımını üç tersane üstlendi. Kamaralar bölümünün yapım sorumluluğu da dördüncü tersanenin oldu. Yapım işinin takip ve denetimini Komutanlık üstlendi. Ereğli Gemi Sanayi Tersanesi’nin desteğiyle üretilen gemi parçaları denizden nakledilerek 3 Mart 2008’de sahil bandında hazırlanan kuru havuza yerleştirildi. Çok hızlı şekilde parçalar birleştirilerek kaynak yapıldı. Bu süreçte iç dizayn, döşeme işleri, elektrik, güvenlik sistemleri, klima tesisi ve aksesuar malzemeleri Erdemir ile Gölcük Donanma Komutanlığı’nın katkılarıyla tamamlandı. 8 Ağustos 2008’de yapılan devlet töreniyle Gazi Alemdar Gemisi hizmete girdi.
Alemdar Gemisi için yola çıktığımız 2002 yılından, hizmete girdiği 2008 yılına kadar görev yapan bütün komutanlar konuyla ilgili büyük emek harcadılar. Bu süreçte desteklerini esirgemeyen Deniz Kuvvetleri Komutanlarımıza ve Ereğli’de görev yapan komutanlarımız, Tuğgeneral Deniz Cora, Tuğamiral İbrahim Akın ve Tuğamiral Türker Ertürk’e minnettarız.
-2010 YILINDA MÜZE OLMAK ÜZERE BELEDİYEYE DEVREDİLDİ-
2010 yılında Gazi Alemdar Gemisi müze olmak üzere Ereğli Belediyesi’ne bir protokolle devredildi.
Alemdar Gemisi müze olarak alındıktan sonra İstiklal Madalyasıyla onurlandırılması için imza kampanyası başlatıldı. Dernek buna öncülük etti. 10 bin imza toplanarak, hazırlanan dilekçe ve gerekçesi bana teslim edildi. Ben hemen konuyu Belediye Meclisi’ne götürdüm. 8 Aralık 2011 tarihinde konunun TBMM’ye taşınması konusunda oybirliğiyle Meclis kararı alındı. Bunun ardından 10 bin imzalı dilekçeyi ve meclis kararını TBMM’ye sunduk. Gerekli sonucu elde edemedik. Ama bu talebimizden hiç vazgeçmedik.
Gazi Alemdar Gemisi’ne, ilk ve tek deniz şehidimize, gazilerimize madalya verilmesini şimdi de bekliyoruz. Alemdar Gemisi’ni Yaptırma ve Yaşatma Derneği’nde uzun yıllar başkanlık görevimi sürdürdüm. 2015 yılına kadar bu görevim devam etmiştir. Bu konudaki duyarlığım her zaman sürmüştür. Yeniden belediye başkanı seçildikten sonra ısrarla gündeme getirdiğim konuların başında da Gazi Alemdar Gemisi’ne İstiklal madalyası verilmesi yer almıştır.
-TBMM’DEN MADALYA BEKLİYORUZ, ÖNERGE VEREN MİLLETVEKİLLERİNE TEŞEKKÜR EDİYORUM-
Bunu pek çok kez gündeme taşıdım. Son olarak da Tunalı Hilmi Bey’in heykelinin açılışı sırasında konuyu dile getirdim ve milletvekillerine çağrıda bulundum. Burada Tunalı Hilmi Bey’i bir kez daha saygı ve rahmetle anıyorum. Tunalı Hilmi Bey’in, Birinci Meclis’te Alemdar kahramanlarına madalya verilmesi talebinde bulunduğunu burada bir kez daha hatırlatmak isterim.
Ardından CHP’li ve AK Parti’li 5 Zonguldak milletvekilimiz bir araya gelerek Gazi Alemdar Gemisi’ne İstiklal Madalyası verilmesiyle ilgili teklif hazırladılar ve TBMM’ ye sundular. Bu bizleri çok memnun etmiştir. Kendilerine burada da tekrar teşekkür ediyorum. Bu teklifin TBMM tarafından bir an önce ele alınıp hak ettiğimiz istiklal madalyasının verilmesini heyecanla bekliyoruz. BSu konuda Zonguldak Çaycuma’dan evli olan, Zonguldak’ın damadı TBMM Başkanı Mustafa Şentop’tan da yardım bekliyoruz.
2017 yılında Deniz Kuvvetlerimizin tersanelerinde üretilen modern donanımlı bir denizaltı kurtarma gemisine Gazi Alemdar isminin verilmesi bizi ayrıca memnun etmiştir. Buna da burada değinmek isterim. Böylece Gazi Alemdar Gemisinin ismi denizlerimizde de yaşamaktadır.
-100. YILA ÖZEL ETKİNLİKLER-
Bu kahramanlık destanının 100. Yılında bir dizi farklı etkinliği de hayata geçirdik. İletişim ve Medya ekibimiz, müzeyi gezenlere izletilecek yeni bir tanıtım filmi hazırladı. Metni ve seslendirmeyi Dernek üstlenmişti. Arkadaşlarımız bu tanıtım filminin görsellerini hazırladılar. Yine Belediye’de çalışan arkadaşlarımız Orkun Dinçel, Serkan Yılmaz, Volkan Yılmaz bugüne özel bir müzik çalışması yaptı. Sözleri, müziği, kaydı ve düzenlemesi de kendilerine ait. Müzisyenler Çise Demirelli, Sude Durak, Erkan Dolunay vokalde kendilerine destek verdi. Hepsine tek tek teşekkür ediyorum.
Karadeniz Ereğli’nin kurtuluşunun 100. Yılı kutlamaları kapsamında yürütme kurulu üyeleri içinden bir grup arkadaşımız bulmaca kitabı hazırlamışlardı. Ereğli’nin tarihi, kültürü, değerleri ve yaşanan ilginç olaylar hakkında seçkilerin yer aldığı bu bulmaca kitapçığının yayınlanması için de bu anlamlı günü seçtik. Bulmaca severlerin ilgisini çekmesini umuyoruz. Gençler açısından öğretici yanının olacağına da inanıyorum.
Yine bugünü ölümsüz kılması için özel bir logo çalışması yaptık. Alemdar’la ilgili magnet, maket gibi hediyeler hazırladık.
Gazi Alemdar Gemisi mürettebatının, Ereğli halkının İstiklal için verdiği mücadelenin 100. Yılında bu heyecanı sizlerle paylaşmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Şehit ve gazilerimizi bir kez daha minnet ve rahmetle anıyorum.
Bu geminin yeniden inşası sürecinde fikrini, gönlünü, imkanlarını ve emeğini ortaya koyan bütün kurum, kuruluş temsilcilerine, yönetici kadrolara, iş insanlarına ve asıl önemlisi bunları hayata geçiren mühendis ve işçi kardeşlerime yürekten teşekkür ediyorum. Hepinize minnettarız. Bu çalışma bir kentin birlik ve beraberlik içinde hareket ettiğinde neleri başarabileceğini ortaya koyan en çarpıcı örnektir. Ereğli’nin menfaatleri için bu birlik ve beraberliğimizin devam etmesini diliyorum.”
FRANSIZLAR TARİHTEN DERS ALMALI
Kaymakam İsmail Çorumluoğlu daha sonra yaptığı konuşmada Kdz. Ereğli’nin İstiklal Madalyasını beklediğini belirterek şunları söyledi:
“Bugün daha farklı çalışmalar yapılmıştı ama bir yerde hava muhalefeti bir yerde pandemi gibi sebeplerden dolayı ne yazık ki 100. Yılı böyle bir alanda kutluyoruz, anıyoruz. Önemli olan burada niyettir.
Fransızlar buradaki bir gemiyi alamayınca anlaşmayı imzaladılar. Aynı Fransızlar hala daha bazı şeyleri anlamamışlar; Avrupa’da hala bizimle uğraşmaya çalışıyorlar. Aslında biz tarihten ders alıyoruz ama biraz Fransızların tarihten ders alması gerekiyor. Zamanında bir gemiyi bizden alamayan bir zihniyet, şu anda Türkiye’den bir çöpü dahi alamaz. Bunun da böyle bilinmesinde fayda var.
Belediye Başkanımızın konuşmasında Alemdar gemisinin yapımıyla ilgili ayrıntılı bir bilgi oldu. Açıkçası bu kadar meşakkatli bir yol izlendiğini bilmiyordum. Kendisine kronolojik sırayı anlattığı için de teşekkür ediyorum. Çünkü burada ödeneği olmayan bir işin bedava ya da tamamen kurumsal katkılarla ortaya konulması çok kolay bir şey değil. Burada Erdemir olsun, komutanlarımız olsun, Kaymakam Aziz bey olsun diğer yöneticilerimiz, Belediyemiz ve dernek bu işlerin başında ve içinde yer almış, güzel bir birliktelikle bu iş yapılmış. Benim 2,5 yıl önce Ereğli’ye geldiğimde ilk cümle oydu. Ereğli’yi bir yerlere taşımak istiyorsak birlik ve beraberlik şartlarına kesinlikle uzak durmayacağız demiştim. O birlikteliği de biz görmüş olduk.
Tunalı Hilmi heykelinin açılışında da söylemiştim; burada İstiklal Madalya’sının Alemdara verilmesi ve Türkiye’de gündem olmak… Bu konuda hassaten 5 milletvekilimize ben teşekkür ediyorum. Siyasi parti ayrımı gözetmeksizin bir araya gelindi ve bu çalışma yürütülüyor. Biz de kaymakamlık olarak bize düşen başka bir husus varsa biz de onu üstlenmeye hazırız. Yine başka çalışmaların bu madalya ile ilgili Ankara’da yapıldığını da ben biliyorum.
Umarım; bu konuda hedefe ulaşırız ve bugün pandemi şartlarında belki kısıtlı imkanlarla yapmaya çalıştığımız bu töreni, madalya törenini, bizim Alemdar Gemisi’nin önünde görkemli bir törenle icra ederiz. Derneğimizin değerli başkanına ve yöneticilerine de ben teşekkür ediyorum. Alemdar Gemisi’ni yaşatma ve sürdürme anlamında da ciddi bir misyon edinmişler. Kendilerinin bu çalışmalarını da takdirle karşılıyorum. Bugünkü görseller anlamında da belediyedeki arkadaşlarımız güzel çalışmalar yapmışlar, tebrik ediyorum. Alemdar maketi üzerinde komutanımız ve biz de çalıştık. Çünkü buraya gelen kişilere yönelik turizm, diyoruz. İşte turizmde bu Alemdar’ı gezdirmek şeklinde değil de oradan bir objeyi alıp Türkiye’deki bütün evlerde bunu yaşatmak gibi bir görevimiz olmalı. Teşvik edip yapacaklarımızı anlatma konusunda değerli basın mensuplarının katkı sunmasını da bekliyoruz. Alemdar’ın İstiklal Madalyası töreninde inşallah büyük bir törenle o madalyayı da Ereğli’ye kazandırmak bizlere nasip olur.”
Konuşmaların ardından 100. Yıl marşı dinlendi. Nevzat Göl ve arkadaşları Ereğli türküleri seslendirdi. Protokol üyeleri tarafından katkıda bulunanlara ödüllerinin verilmesinin ardından etkinlikler sona erdi.
