11 Eylül 2023 tarihinde açılacak olan okul öncesi okul aile birlikleri tarafından bağış adı altında zorunlu ücret talep edilmesi vatandaşı zora sokuyor. En düşük 500 TL olmak üzere toplanan bağışlar ekonomik darboğazda olan velileri isyan ettiriyor.
MEVZUAT’TA ‘TOPLAYAMAZ’ DESE DE..
Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmenliği mevzuatının 4. Bölümünün ‘Birlik Gelirleri’ başlığı altında Okul Aile Birliklerinin 4 ana kalem gelir kaynağı olduğu belirtiliyor.
Aynı maddenin 2. bendinde “Birlikler, velileri hiçbir surette bağış yapmaya zorlayamaz, okul kayıt döneminde bağış ve yardım toplayamaz. Ayrıca Bakanlık tarafından yürütülen proje ve yapılan protokoller kapsamında okul ve kurumlarda yapılacak faaliyetlerden ücret talep edilemez.”, şeklinde bir ibare bulunuyor.
Ayrıca 16. Madde açıkça “Nakdi bağışların öncelikle birliğin banka hesabına yatırılması sağlanır, mümkün olmadığı durumlarda gelir makbuzu karşılığında kabul edilir. Belge karşılığı elden alınan bağışlar en geç beş iş günü içinde birliğin banka hesabına yatırılır.”, deniyor.
Fakat Kdz. Ereğli’deki okullarda durum farklı işliyor.
EN DÜŞÜK 500 TL
Kayıt döneminde okula giden veliler, okul müdürü tarafından ‘Okul Aile Birliği’nin’ kararıyla bağışların ‘zorunlu’ olduğunu söylediği, bu bağışın miktarının ilkokul öğrencileri için 500 tl olduğunu belirttiği iddia ediliyor.
TARTIŞMALAR SÜRÜYOR
Kimi otoriteler okul aile birliklerinin okul giderlerini karşılayabilmek için velilerden bağış adı altında ücret talep etmek ve almak zorunda olduğu konusunda hemfikir. Bazıları ise eğitim hakkının temel bir insan hakkı olmasının yanı sıra diğer insan haklarının gerçekleşmesi için bir ön koşul olduğu görüşünde..
OKUL AİLE BİRLİKLERİ NEDEN BAĞIŞ TOPLAR?
Okul Aile Birlikleri okulların ihtiyaçlarını karşılamak, mal ve hizmet satın almak, SGK primlerini ve vergileri ödemek vb. giderler nedeniyle ayni ve nakdi bağışları kabul etmek ve harcamakla görevlendirilmiştir.
Başlıca gelir kaynakları şunlardır:
a)Ayni, nakdî, şartlı/şartsız bağış ve yardımlardan,
b) Okulların bünyesindeki kantin ve benzeri yerlerin işlettirilmesi, gerektiğinde işletilmesinden elde edilen gelirlerinden,
c) Kamu kurum ve kuruluşları, özel hukuk tüzel kişilikleri ve gerçek kişilerin, örgün ve yaygın eğitim kurumları bünyesinde eğitim ve öğretimin yapıldığı saatler dışında gerçekleştirecekleri sosyal, kültürel, sportif, kurs, proje, sınav, toplantı, kampanya ve benzeri gelir getirici etkinliklerinden sağlanan gelirlerden,
ç) Diğer gelirlerden
KAYIT PARASI İSTEYEN OKUL YÖNETİMİ İLE KARŞILAŞILDIĞINDA NE YAPILABİLİR?
Öncelikle kayıt parasını ödemek istemeyen ve ödemeye zorlanan veli, okul idaresine isteklerinin yasal olmadığını ve kayıt parası vermeyeceğini net bir şekilde dile getirmelidir. Halen ödeme konusunda ısrar ediliyorsa mağdur veliler durumu ilçe milli eğitim müdürlüğüne, bir dilekçeyle bildirebilirler. Zorlama devam ediyorsa, dilekçeyi olayı anlatarak yazıp, ilçe milli eğitim müdürlüğüne (kurumun özel olarak dilekçede belirtilmesi takibi kolaylaştırır) ve bulunulan ilin valiliğine, kayıt altına alınmasını isteyerek elden iletebilirler. Dilekçeyle takip dahi olsa BİMER ve CİMER’e yazılabilir veya Alo Dilekçe 147 aranarak durum anlatılabilir.
Bu süreçler idari başvuru süreci olup idare cevap vermediğinde ret cevabı olarak algılanır, akabinde idare mahkemesine başvurulabilir. Süreç ne olursa olsun kayıt parası sosyal devlet anlayışına aykırı olduğundan velinin ısrarlara rağmen parayı ödememesi gerekir. Diğer bir hukuki yol ise kişinin bulunduğu yerin savcılığına suç duyurusunda bulunmasıdır. Zira okula kayıt ettirilmek istenen çocuğun eğitim hakkı engellenmiş olup, okul yönetimi hakkında haksız kazanç, tehdit, şantaj, hatta rüşvete kadar varan suçlamalarla şikâyette bulunulmasının önü açılmıştır.