Vali Tuıtulmaz'ın konuşması şöyle:
JEOPARK VE ZONGULDAK KÖMÜR JEOPARKI
Malumlarınız olduğu üzere doğal anlamda oldukça fazla ve özgün, aynı zamanda nadir ve ilginç özellikler taşıyan jeolojik ve biyolojik çeşitliliği olan bir ilde yaşıyoruz.
Her birimiz bölgemizde doğada yaptığımız geziler sırasında gördüğümüz mağaralar, şelaleler, bitki örtüsü, ormanlar, eşsiz koylar, kıyı falezleri, bazalt sütunları ve kayaçların çeşitliliği yanında, bu vahşi doğa ile bütünleşmiş olan Ülke sanayi ve Cumhuriyet tarihini temsil eden dönem yapılarından oluşan endüstriyel miras olan değerlerimizin güzelliği karşısında etkileniyoruz.
Bölgemiz bir kömür havzası ve bu anlamda jeolojik geçmişi de kömürün oluşumu kadar oldukça eski ve zengin… Bir başka deyişle Kentimizin de varoluş sebebi olan kömür, havzanın kendine has ve zengin yapısına, nadirlik ve çeşitlilik içeren güzelliğine zemin hazırlamış.
Yerkabuğunun oluşumunu açıklayan tüm unsurlar, bilinen doğal olaylarının izleri, ender görülen veya fazlaca büyük olan oluşumlar, jeolojik miras olarak tanımlanmaktadır.
1991 yılında Fransa’da düzenlenen bir sempozyumda imzalanan bildirgeyle ortaya çıkan jeopark kavramıyla birlikte;
JEOPARKLAR; uluslararası öneme kriterlere sahip, farklı veya aynı türden jeolojik miras örneklerinin bir arada bulunduğu, yönetimi planlanmış, özel doğa koruma bölgeleridir. Jeoparklar; volkan, tsunami ile depremler gibi jeolojik tehlikeler için afete hazırlık ve jeolojik bilinç alanıdır. İklim değişikliği bilgilerinin saklandığı yerlerdir. Jeoparklar, jeolojik ve doğal güzelliklerin korunup, gelecek nesillere aktarıldığı, bu alanlara yapılan jeoturizm ile yerkürenin geçmişinin öğrenildiği alanlar olarak bilinmektedir.
JEOPARKLAR; nadir, estetik, bilimsel ve ekonomik anlamda değer taşıyan jeolojik, jeoformolojik, biyolojik ve kültürel miras unsurlarının birlikte bulunduğu doğal ve jeolojik miras alanlarının korunup, eğitim, turizm ve ekonomik amaçlı düzenlenerek doğa turizmine kazandırıldığı; yörenin tüm dünyaya tanıtımını sağlayan ve yerel kalkınmaya katkıda bulunan sınırları belli coğrafi alanlardır.
UNESCO Küresel Jeopark Ağında 2021 yılı itibariyle, uluslararası tescilini tamamlamış olan 44 ülkeden 161 Jeopark bulunmaktadır. Ülkemizde ise yalnızca Manisa’da bulunan Kula-Salihli Jeoparkı UNESCO Küresel Jeoparkı üyeliğine kabul edilmiştir.
Zonguldak’ta UNESCO Küresel Jeopark Ağına dahil olmak hedefiyle 2018 yılından itibaren birtakım çalışmalar başlatılmıştır. Bu kapsamda doğal ve jeolojik değerlerimizin tespitiyle başlayan çalışmalar arasında son dönemde gerçekleşen en somut gelişme ve Zonguldak Jeolojik Mirasının Turizm Amaçlı Kullanılmasına Yönelik Altyapı Geliştirilmesi Projesi’dir.
4 Nisan 2021 tarihinde UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Nizamettin Kazancı ile görüşmeler yapılarak, İlimizin UNESCO’nun küresel jeopark ağına katılımına ilişkin kurumsal bir yapı oluşturma adına karar alınmıştır.
İlimizin küresel jeopark ağına katılabilecek çok güçlü bir aday olduğundan yola çıkılarak, bu sürecin doğru yönetilebilmesi, jeopark kavramına ilişkin farkındalık oluşturulması ve sürdürülebilirliğini sağlamak amacıyla, Zonguldak Turizm Altyapı Hizmet Birliği (ZONTAB) çatısı altında “Zonguldak Kömür Jeoparkı İrtibat Birimi” adıyla yeni bir idari yapı kurgulanmış ve UNESCO Küresel Jeopark Ağına dahil olabilmek için belirlenen kriterlerinin sağlanması adına ilgili konularda yönetim organları oluşturulmuştur.
UNESCO Küresel Jeopark Adaylığı için 25.06.2021 tarihinde Türkiye Milli Komisyon Başkanlığı’na iyi niyet mektubu ile müracaatta bulunarak Jeopark adaylık süreci başlatılmıştır.
“Zonguldak Kömür Jeoparkı”; Zonguldak Turizm Altyapı Hizmet Birliğinin Birlik Tüzüğünün 5’nci maddesi uyarınca kurulmuş, aynı kararla “Zonguldak Kömür Jeoparkı Kuruluş, Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönerge” de kabul edilmiş, Yönetim Organları; Yönetim Kurulu, Başkan ve Başkan Yardımcıları, Çalışma Kurulu, Danışma Kurulu, Müdür, Teknik ve İdari Koordinatörler olarak belirlenmiştir.
Jeoparklaşma sürecini resmi olarak başlattığımız bu ilk toplantıya katılan ve bu süreçte yanımızda yer alacak başta Zonguldak Belediye Başkanlığı olmak üzere ZONTAB üyesi tüm belediyelerimize BAKKA, TSO, Özel İdare, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, ve tüm diğer idarelerimize, jeopark paydaş ve sorumlularına verecekleri katkılardan dolayı şimdiden gönülden teşekkür ediyoruz. Bu tür faaliyetlerde saygıdeğer halkımızın da desteğinin çok önemli olduğunu özellikle vurgularken, kentimizin tüm dünyaya tanıtımı hedefiyle çıktığımız bu önemli yola birlikte çıkmanın heyecanını yaşıyoruz.